Πως να βοηθήσετε το παιδί με ΔΕΠ-Υ(Διαταραχή ελλειματικής προσοχής-Υπερκινητικότητα) να συγκεντρωθεί

Για να βοηθήσετε ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ χρειάζεται καταρχάς να είστε ήρεμοι και σταθεροί μαζί του, να επιβραβεύεται τις προσπάθειές του και να κατανοείτε τα συναισθήματα που νιώθει μέσα από τις δυσκολίες που συναντά. Ενθαρρύνετε το παιδί να προσπαθήσει και σταθείτε δίπλα του για να δώσετε την κατάλληλη βοήθεια.

Προτού προχωρήσουμε σε τεχνικές βοήθειας και στήριξης, θα χρειαστεί να γνωρίζετε πως αρχικά θα πρέπει να γίνει παραπομπή σε ειδικό για να δούμε αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για το Σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας. Για να πληρούνται οι προϋποθέσεις, το παιδί θα πρέπει να συναντά δυσκολίες σε δύο τουλάχιστον περιβάλλοντα (π.χ. Στο σπίτι και στο σχολείο, στο σχολείο και τον θεραπευτικό χώρο κτλ).

Επιπλέον, πολύ χρήσιμη είναι η συνεργασία με το δάσκαλο του παιδιού, ώστε να συζητηθούν και να εφαρμοστούν οι κατάλληλες τεχνικές για τη βελτίωση συγκέντρωσης του παιδιού. Με τον τρόπο, αυτό διασφαλίζεται ένας κοινός τρόπος αντιμετώπισης και το παιδί παίρνει βοήθεια παράλληλα σε όλα τα πλαίσια.

Παρακάτω σας προτείνουμε κάποιες τεχνικές βοήθειας, ώστε να διευκολύνετε τη διαδικασία μελέτης και μάθησης του παιδιού:

• Οι εργασίες που ζητάτε από το παιδί να είναι σύμφωνες με το δυναμικό του. Δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ εύκολες, ούτε πολύ δύσκολες και να είναι κατανοητές από το παιδί.
• Το περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται να έχει όσο το δυνατόν λιγότερους διασπαστικούς παράγοντες (όχι στο ίδιο θρανίο με διασπαστικούς συμμαθητές, λίγα ερεθίσματα στο περιβάλλον τάξης, ήρεμος χώρος μελέτης στο σπίτι, συναισθηματική ασφάλεια ώστε να μελετάει μόνο του, ενήλικας στον οποίο μπορεί να ζητήσει βοήθεια κατά τη διάρκεια της μελέτης).
• Ακολούθως, είναι σημαντικό να εντοπίσουμε το μαθησιακό στυλ του παιδιού για να καταλάβουμε με ποιόν τρόπο μαθαίνει το παιδί. Με άλλα λόγια, το παιδί έχει οπτικό, ακουστικό ή κιναισθητικό τύπο πρόσληψης της πληροφορίας και της γνώσης; Στον οπτικό τύπο το παιδί μαθαίνει κυρίως μέσα από την όραση, μέσα από την ανάγνωση. Στον ακουστικό τύπο, το παιδί μαθαίνει κυρίως μέσω της ακοής, ακούγοντας δηλαδή τον εκπαιδευτικό ή το γονέα ή διαβάζοντας φωναχτά. Στον κιναισθητικό τύπο το παιδί μαθαίνει μέσω της κίνησης και της αφής, μαθαίνει κατασκευάζοντας και γράφοντας. Επικεντρωνόμαστε, λοιπόν, σε δραστηριότητες που ταιριάζουν στο μαθησιακό στυλ του παιδιού.
• Σε σχέση με τον τρόπο μάθησης του παιδιού μπορούμε να διακρίνουμε άλλους δύο τύπους μάθησης: το μοναχικό τύπο, που διευκολύνεται στη διαδικασία μάθησης όταν είναι μόνος του και όχι σε ομάδα και στον κοινωνικό τύπο που η διαδικασία μάθησης είναι πιο αποτελεσματική όταν το παιδί βρίσκεται σε ομάδα. Αντιστοίχως, φροντίζουμε ώστε το παιδί να βρίσκεται μόνο του ή σε ομάδα κατά τη διάρκεια της μελέτης.
• Η αυτοδιαχείριση είναι το πρώτο βήμα για την αύξηση της συγκέντρωσης και της οργάνωσης του παιδιού , το παιδί χρειάζεται να μάθει να ντύνεται μόνο του, να φτιάχνει την τσάντα του, να συμμετέχει ενεργά στις καθημερινές δραστηριότητες του σπιτιού (τακτοποίηση του δωματίου, βοήθεια στη μαγειρική κτλ) και σε άλλες δραστηριότητες που απαιτούν την προσοχή του.
• Ενίσχυση της μνήμης εργασίας, μέσω ευχάριστων δραστηριοτήτων.
• Πρωτότυπες και ενδιαφέρουσες ιδέες και δραστηριότητες για την εφαρμογή των όσων έμαθε το παιδί.
• Υπομονή για να επαναλάβετε όσες φορές χρειαστεί τις οδηγίες.
• Κατάλληλη θέση υποβοήθησης μέχρι να φτάσει στην ανεξάρτητη θέση εργασίας (στην αρχή είμαστε πολύ κοντά στο παιδί κατά τη διάρκεια της μελέτης, έπειτα απέναντι μέχρις ότου το παιδί μπορέσει να ανεξαρτητοποιηθεί).
• Μικρά διαλείμματα ανάμεσα στις δραστηριότητες (ένα μικρό σνακ ή λίγη ώρα χαλάρωσης, αποφεύγουμε την έκθεση σε οθόνη όπως τηλεόραση, υπολογιστής καθώς και δραστηριότητες που μπορούν να προκαλέσουν έντονη διέγερση).
• Οργανωμένο πρόγραμμα ύπνου και όχι λιγότερο από 8 ώρες.
• Σωστή διατροφή χωρίς πολύ ζάχαρη, υδατάνθρακες και πολυακόρεστα.
• Οπτικό πρόγραμμα μελέτης ώστε το παιδί να ξέρει τί είναι αυτό που κάνει τώρα, ποια δραστηριότητα θα ακολουθήσει, πότε λήγει η μελέτη και τι θα ακολουθήσει.
• “Σπάστε” τις ασκήσεις σε μικρότερες ασκήσεις με μεσοδιαστήματα, ώστε το παιδί να παρακολουθεί την πορεία της μελέτης και να μην το καταβάλλει ο όγκος μίας άσκησης.
• Χρησιμοποιήστε το χρόνο, συζητήστε με το παιδί πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα ή όλη τη διαδικασία της μελέτης, προσέχοντας να μην αγχωθεί το παιδί.
• Αφήστε το παιδί να ιεραρχήσει τη σειρά με την οποία θα κάνει τα μαθήματά του (από τα εύκολα στα δύσκολα ή το αντίθετο), ώστε να αποκτά σιγά-σιγά συνείδηση της δόμησης της μελέτης.
• Δημιουργήστε μαζί με το παιδί ένα σύστημα επιβράβευσης στο τέλος (ευχάριστες δραστηριότητές και όχι τροφικούς ανατροφοδότες).
• Φροντίστε ώστε το παιδί να έχει ένα προσωπικό χώρο μελέτης οργανωμένο, τακτοποιημένο, απομονωμένο, χωρίς παράθυρα και πολλά εξωτερικά ερεθίσματα. Αποφύγετε την τοποθέτηση τηλεόρασης μέσα στο χώρο μελετης.

Το Σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας είναι βέβαιο πως δυσκολεύει τη μαθησιακή δραστηριότητα ενός παιδιού. Η επίλυση όμως των δυσκολιών μπορεί να επιτευχθεί με την κατάλληλη στήριξη και βοήθεια.

Ειρήνη Καραγιαννοπούλου
Λογοθεραπεύτρια